Οι επιστήμονες επανεξέτασαν την έκρηξη και υπολόγισαν ακριβέστερα τον όγκο του μάγματος που αποβλήθηκε χρησιμοποιώντας τις πιο σύγχρονες γεω...
Οι επιστήμονες επανεξέτασαν την έκρηξη και υπολόγισαν ακριβέστερα τον όγκο του μάγματος που αποβλήθηκε χρησιμοποιώντας τις πιο σύγχρονες γεωφυσικές και γεωλογικές τεχνικές.
Μια διεθνής ομάδα ερευνητών μελέτησε το ηφαιστειακό υλικό που εκτοξεύτηκε από το ηφαίστειο της Σαντορίνης με μεγάλη λεπτομέρεια, προκειμένου να μάθει περισσότερα για τα μυστικά της μεγαλύτερης ηφαιστειακής έκρηξης της Ευρώπης τα τελευταία 10.000 χρόνια, καθώς και προηγμένες γνώσεις για σημαντικές ηφαιστειακές εκρήξεις σε όλο τον κόσμο . Στη μελέτη συμμετέχει και το Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος ΕΚΠΑ του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Δεδομένου ότι τα ηφαίστεια των νησιών ήταν ο τόπος πολλών από τις πιο καταστροφικές ηφαιστειακές εκρήξεις στην καταγεγραμμένη ιστορία, ένα μεγάλο μέρος των συντριμμιών της έκρηξης έχει αποτεθεί στον πυθμένα του ωκεανού. Εξαιτίας αυτού, είναι δύσκολο να μελετηθεί αυτό το υλικό προκειμένου να εξακριβωθεί το ακριβές μέγεθος μιας έκρηξης, με αποτέλεσμα το μέγεθος αυτών των σημαντικών περιστατικών και οι απειλές που αποτελούν να είναι ελάχιστα αναγνωρισμένες, ακόμη και από ειδικούς.
Η μινωική έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, που συνέβη πριν από περίπου 3.600 χρόνια, και το ηφαιστειακό υλικό που εκτοξεύτηκε μετρήθηκαν με ακρίβεια από μια διεθνή ομάδα επιστημόνων υπό τη διεύθυνση του θαλάσσιου γεωεπιστήμονα Jens Carstens του Γερμανικού Κέντρου Ωκεανικής Έρευνας GEOMAR Helmholtz στο Κίελο και με τη συνδρομή της αναπληρώτριας καθηγήτριας Εύης Νομικού του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ. Η έρευνά τους δημοσιεύτηκε στη δημοσίευση Nature Communications.
Οι επιστήμονες επανεξέτασαν τη Μινωική έκρηξη της Σαντορίνης και υπολόγισαν ακριβέστερα τον όγκο του εκδιωχθέντος μάγματος, βάσει του οποίου αξιολογείται η κλίμακα μιας έκρηξης, συνδυάζοντας τις πιο πρόσφατες γεωφυσικές και γεωλογικές τεχνικές. Σύμφωνα με την Εύη Νομικού, αναπληρώτρια καθηγήτρια ΕΚΠΑ, «προσπαθούμε να συνθέσουμε αυτό το «παζλ», πώς ήταν το ηφαίστειο της Σαντορίνης πριν από τη Μινωική έκρηξη, πώς ήταν μετά και πόσο μεγάλος ήταν αυτός ο όγκος που εξερράγη και εξαπλώθηκε. γύρω από τη Σαντορίνη», μέσα από τη μελέτη αυτού του υλικού. Αυτό μπορούμε να το μάθουμε μόνο αν διερευνήσουμε διεξοδικά το υποβρύχιο περιβάλλον.
Οι ερευνητές σε αυτή τη νέα μελέτη ανακάλυψαν ότι η ποσότητα του υλικού που εκτοξεύτηκε από τη Σαντορίνη στην ξηρά και υποβρύχια ήταν 26-41 κυβικά χιλιόμετρα, πολύ μικρότερη από ό,τι πίστευαν προηγουμένως (εκτιμήσεις από προηγούμενους υπολογισμούς ήταν 86 κυβικά χιλιόμετρα εκτινασσόμενου μάγματος). Επίσης, η ποσότητα των συντριμμιών που απομακρύνονται παρέχει πληροφορίες για το μέγεθος του θαλάμου μάγματος κάτω από το ηφαίστειο.
Μέχρι τώρα, οι εκτιμήσεις του όγκου της έκρηξης βασίζονταν είτε σε εκτιμήσεις για τον όγκο της κατάρρευσης της καλντέρας είτε στην ατελή καταγραφή των προϊόντων της έκρηξης. Είναι η πρώτη φορά που προσδιορίζονται τόσο ακριβείς ποσότητες για όλα τα διαφορετικά συστατικά. Η επεξηγηματική δύναμη κάθε στρατηγικής από μόνη της είναι περιορισμένη.
Οι ερευνητές συνδύασαν διάφορες τεχνικές από πολλές ερευνητικές αποστολές για τους νέους υπολογισμούς.
Για παράδειγμα, μπόρεσαν να προσδιορίσουν την ποσότητα της τέφρας που παρήχθη από τη μινωική έκρηξη εντοπίζοντας την εναπόθεσή της τέφρας σε 41 πυρήνες ιζήματος που λήφθηκαν κατά τη διάρκεια της ερευνητικής αποστολής Poseidon το 2017. Κατάφεραν να ταξινομήσουν το υλικό που έπεσε στον κρατήρα του ηφαιστείου χάρη σε τα δεδομένα που συγκέντρωσαν.
«Η μεγάλη συνεργασία Ελλήνων και ξένων επιστημόνων που συμμετείχαν σε προηγούμενες ωκεανογραφικές αποστολές στην υποθαλάσσια περιοχή της Σαντορίνης οδήγησε στη δημιουργία αυτού του άρθρου». Η πιο ακριβής εκτίμηση για το μέγεθος της μινωικής έκρηξης προήλθε από τον συνδυασμό γεωλογικών και γεωφυσικών δεδομένων που είχαν συγκεντρωθεί και αναλυθεί, σημειώνει η κ. Νομικού.
Η ερευνητική ομάδα προσδιόρισε το πραγματικό μέγεθος της Μινωικής έκρηξης χρησιμοποιώντας τη νέα επιστημονική μεθοδολογία και, ως εκ τούτου, καθιέρωσε ένα πιο αξιόπιστο σημείο αναφοράς για ακριβέστερη μέτρηση και ταξινόμηση άλλων σημαντικών ηφαιστειακών εκρήξεων σε όλο τον κόσμο.
«Οι εκρήξεις μπορεί να είναι θανατηφόρες και μπορεί να έχουν αντίκτυπο στο περιβάλλον». Σύμφωνα με τον επικεφαλής της ομάδας Δρ Jens Carstens, «Είμαστε χαρούμενοι που συμβάλαμε με την έρευνά μας σε ένα βήμα προς την καλύτερη κατανόηση αυτών των μαζικών περιστατικών και, κατά συνέπεια, στη βελτίωση της αξιολόγησης κινδύνου».
Τον Δεκέμβριο του 2022 και τον Ιανουάριο του 2023, στο πλαίσιο της μεγάλης ωκεανογραφικής αποστολής του Διεθνούς Προγράμματος Εξερεύνησης Ωκεανών (IODP), θα διεξαχθούν υποθαλάσσιες ερευνητικές γεωτρήσεις. Μετά την ανάλυση των σεισμικών προφίλ και της τοπογραφίας του υποθαλάσσιου βυθού, έγινε η υποβρύχια γεώτρηση στις περιοχές που η ομάδα μελέτης είχε εντοπίσει ως ιδιαίτερα σημαντικές, επιτρέποντας την επικύρωση του όγκου των ηφαιστειακών υπολειμμάτων από τη Μινωική έκρηξη της Σαντορίνης.
COMMENTS