Ο Πλειστοάνακτας, γιος του εμβληματικού στρατηγού Παυσανία, υπηρέτησε ως βασιλιάς της Σπάρτης σε δύο περιόδους (458-445 και 428 ή 426-408 π.Χ.), αφήνοντας πίσω του μια κληρονομιά γεμάτη πολιτικές αναταραχές και στρατηγικές αποφάσεις. Αν και η συμβολή του στη στρατηγική και πολιτική σκηνή της Σπάρτης είναι σημαντική, δύο βασικά σκάνδαλα συνόδευσαν τη βασιλεία του, προκαλώντας έντονες διαμάχες και αμφισβητήσεις.
Πρώτα Χρόνια και Ανάβαση στο Θρόνο
Ο Πλειστοάνακτας γεννήθηκε στον κόσμο της στρατιωτικής δόξας, ως γιος του Παυσανία, ο οποίος είχε διακριθεί στη μάχη των Πλαταιών εναντίον των Περσών. Παρά την επιτυχία του Παυσανία, το 470 π.Χ. κατηγορήθηκε για προδοσία και καταδικάστηκε σε θάνατο μέσω ασιτίας. Ο Πλειστοάνακτας μεγάλωσε στη Σπάρτη μέσα σε ένα περιβάλλον πολιτικής και στρατηγικής αβεβαιότητας.
Το 458 π.Χ., μετά τον πρόωρο θάνατο του βασιλιά Πλείσταρχου, ο Πλειστοάνακτας ανέλαβε το θρόνο ως ανήλικος, με επιτροπεία από τον στρατηγό Νικομήδη. Η παρουσία του Νικομήδη στην εκστρατεία κατά της Φωκίδας το 457 π.Χ. έθεσε τον νεαρό βασιλιά σε στρατηγικές συνθήκες, αν και είναι αβέβαιο αν συμμετείχε ενεργά στην εκστρατεία.
Η Εκστρατεία κατά των Αθηνών και τα Σκάνδαλα
Η βασική περίοδος της πολιτικής και στρατηγικής του καριέρας επικεντρώνεται γύρω από την εκστρατεία κατά των Αθηνών το 446 π.Χ. Ο Περικλής, στρατηγός της Αθήνας, επιχείρησε να διαπραγματευτεί μια ειρηνική λύση με τη Σπάρτη. Φημολογείται ότι δωροδόκησε τον στρατηγό Κλεανδρίδα, σύμβουλο του Πλειστοάνακτα, με το ποσό των 10 ταλάντων. Το γεγονός αυτό πυροδότησε διαμάχες και ερωτήματα γύρω από την ηθική και νομική αξία της δωροδοκίας.
Ορισμένοι ιστορικοί πιστεύουν ότι το ποσό δόθηκε πράγματι, αλλά οι ειρηνικές προτάσεις του Περικλή ήταν ήδη ευνοϊκές για τη Σπάρτη, καθιστώντας το δώρο ως συμπλήρωμα και όχι ως κύριο κίνητρο της ειρηνικής συμφωνίας. Άλλοι αναφέρουν ότι το σκάνδαλο της δωροδοκίας ήταν ίσως μια συκοφαντική προσπάθεια από πολιτικούς αντιπάλους για να αποτρέψουν την ειρηνική λύση. Σημαντική είναι η υπογραφή της Ειρήνης των Τριακοντούτειων το 445 π.Χ., που καταδεικνύει τη λειτουργία της ειρηνικής διαδικασίας, ανεξαρτήτως του σκανδάλου.
Η Εξορία και η Επάνοδος
Η ειρηνική περίοδος δεν διήρκεσε και οι κατηγορίες για δωροδοκία είχαν σοβαρές συνέπειες. Ο Πλειστοάνακτας καταδικάστηκε σε μεγάλο χρηματικό πρόστιμο το οποίο αδυνατούσε να καταβάλει, με αποτέλεσμα να αυτοεξοριστεί το 444 π.Χ. Εγκαταστάθηκε στο όρος Λύκαιο, όπου πέρασε 17-18 χρόνια, διαμένοντας εν μέρει μέσα στο ιερό του Δία για να απολαμβάνει ασυλία.
Το 428 ή το 426 π.Χ., υπό την πίεση της αποτυχίας του Αρχιδάμειου πολέμου, οι Σπαρτιάτες αποφάσισαν να επαναφέρουν τον Πλειστοάνακτα στη Σπάρτη, ακολουθώντας τον χρησμό των Δελφών που προέβλεπε ότι η Σπάρτη θα υποφέρει αν δεν επαναφέρει τον απόγονο του Ηρακλή από τα ξένα. Η επιστροφή του σηματοδότησε μια νέα περίοδο δράσης, κατά την οποία συνέβαλε στην απελευθέρωση των Παρρασίων από τους Μαντινείς και στη στήριξη του βασιλιά Άγι Β’ στην εκστρατεία του εναντίον των Ηλείων και των Αργείων το 418 π.Χ.
Θάνατος και Κληρονόμοι
Ο Πλειστοάνακτας πέθανε το 408 π.Χ. στη Σπάρτη, από φυσικά αίτια. Τον διαδέχθηκε ο γιος του Παυσανίας, συνεχίζοντας την κληρονομιά της οικογένειας των Αγιαδών. Η κληρονομιά του Πλειστοάνακτα περιλαμβάνει τη συμμετοχή του σε κρίσιμες στρατηγικές και πολιτικές αποφάσεις, καθώς και την αντιμετώπιση των σκανδάλων που σημάδεψαν τη βασιλεία του.
Η ζωή και η καριέρα του Πλειστοάνακτα αναδεικνύουν τις πολιτικές και στρατηγικές προκλήσεις που αντιμετώπισε η Σπάρτη κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., προσφέροντας μια ενδιαφέρουσα προοπτική στις πολύπλοκες δυναμικές της αρχαίας ελληνικής πολιτικής σκηνής.
Δημοσίευση σχολίου