Η κατάσταση στην Ελλάδα κατά την άφιξη του Καποδίστρια
Η κατάσταση που επικρατούσε κατά την άφιξή του ήταν δραματική. Ο οθωμανικός στρατός του Κιουταχή κυριαρχούσε στη Στερεά Ελλάδα, ενώ ο Ιμπραήμ είχε υπό τον έλεγχό του το μεγαλύτερο μέρος της Πελοποννήσου. Οι Έλληνες επαναστάτες, αν και ήρωες της επανάστασης, είχαν εξασθενήσει από τον πολύχρονο πόλεμο και τις συνεχείς ήττες, όπως η πτώση του Μεσολογγίου και η καταστροφή της Χίου. Επιπλέον, η κυβέρνηση ήταν ανίσχυρη και αδύναμη, με την εξουσία της περιορισμένη σε μικρές περιοχές όπως η Αίγινα, ο Πόρος και τα Μέγαρα, ενώ σε πολλές περιοχές επικρατούσαν τοπικοί άρχοντες και πρόκριτοι που ενεργούσαν με γνώμονα το προσωπικό τους συμφέρον, υπονομεύοντας τις συνολικές προσπάθειες του έθνους. Η οικονομία ήταν επίσης ρημαγμένη, και οι εμφύλιες συγκρούσεις και οι ληστρικές επιθέσεις συνέβαλαν στην εξαθλίωση του πληθυσμού.
Η ανάγκη δημιουργίας ενός οργανωμένου κράτους και στρατού
Ο Καποδίστριας αντιλαμβανόταν ότι για να επιτύχει η ελληνική επανάσταση και να σταθεροποιηθεί το νεοσύστατο κράτος, έπρεπε να δημιουργηθούν διοικητικές δομές και ένας τακτικός στρατός. Η ίδρυση ενός κράτους με κεντρική εξουσία και η διασφάλιση της ασφάλειας της χώρας ήταν αναγκαίες προϋποθέσεις για την ανασυγκρότηση της κοινωνίας και της οικονομίας. Μέχρι τότε, οι άτακτες ομάδες των οπλαρχηγών κυριαρχούσαν, χωρίς ενιαία διοίκηση, κάτι που δημιουργούσε χάος και αναρχία στην ελληνική ύπαιθρο. Η οργάνωση τακτικού στρατού ήταν, συνεπώς, υψίστης σημασίας για την επιβίωση του ελληνικού κράτους.
Το πρώτο διάταγμα για τη συγκρότηση στρατού
Μόλις λίγες ημέρες μετά την άφιξή του, στις 18 Ιανουαρίου 1828, εκδόθηκε το πρώτο διάταγμα που έθετε τις βάσεις για την αναδιοργάνωση του ελληνικού στρατού. Με αυτό το ψήφισμα, η εθνική συνέλευση έδωσε υπερεξουσίες στον Καποδίστρια, αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα της συγκέντρωσης εξουσιών για την αποτελεσματική διακυβέρνηση και τη λήψη γρήγορων αποφάσεων σε αυτήν την κρίσιμη περίοδο. Ο Καποδίστριας ανέλαβε πλήρως την ηγεσία του στρατού και του ναυτικού, με στόχο τη γρήγορη ανασυγκρότηση και την αποκατάσταση της τάξης.
Η δημιουργία των χιλιαρχιών
Μία από τις πρώτες ενέργειες του Καποδίστρια ήταν η αναδιοργάνωση των άτακτων σωμάτων των οπλαρχηγών σε τακτικές μονάδες. Με το διάταγμα της 3ης Φεβρουαρίου 1828, δημιουργήθηκαν οι πρώτες "χιλιαρχίες", τακτικές μονάδες 1.200 στρατιωτών, οι οποίες οργανώθηκαν σύμφωνα με αυστηρούς στρατιωτικούς κανονισμούς. Οι χιλιαρχίες αυτές υποδιαιρούνταν σε πεντακοσαρχίες (500 άνδρες), εκατονταρχίες (100 άνδρες), και μικρότερες μονάδες μέχρι και πεντάδες (5 άνδρες), με αντίστοιχους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς. Αυτό το μοντέλο οργάνωσης βοήθησε στη δημιουργία ενός σταθερού και πειθαρχημένου στρατού που μπορούσε να ανταποκριθεί στις ανάγκες της εποχής. Παράλληλα, η συγκρότηση στρατοπέδων, όπως αυτό στην Τροιζήνα, και η πρόβλεψη για την προμήθεια υλικών και τροφίμων, συνέβαλαν στη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του στρατεύματος.
Η συμβολή των φιλελλήνων και των ξένων αξιωματικών
Ο Καποδίστριας, επιδιώκοντας να διατηρήσει τις καλές σχέσεις με τις μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις και τους φιλέλληνες, ενσωμάτωσε στο ελληνικό στράτευμα αρκετούς ξένους αξιωματικούς, κυρίως Γάλλους και Βαυαρούς, που προσέφεραν πολύτιμες γνώσεις και εμπειρίες στην οργάνωση και την εκπαίδευση του στρατού. Ανάμεσα στους σημαντικούς αυτούς ξένους ήταν ο Βαυαρός συνταγματάρχης Καρλ Έυδεκ, ο οποίος ανέλαβε τη διοίκηση του τακτικού στρατού και συνέβαλε στην αναδιοργάνωση και την εκπαίδευση των νέων μονάδων. Οι ξένοι αξιωματικοί εισήγαγαν επίσης σύγχρονες μεθόδους εκπαίδευσης, σύμφωνα με τα πρότυπα των γαλλικών κανονισμών, και ενίσχυσαν την πειθαρχία και το ηθικό του στρατού.
Η δημιουργία της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων και η αναδιοργάνωση του στρατεύματος
Μία από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες του Καποδίστρια ήταν η ίδρυση της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων τον Ιούλιο του 1828. Η σχολή αυτή ήταν το πρώτο βήμα προς τη δημιουργία μιας νέας γενιάς μορφωμένων και πειθαρχημένων αξιωματικών, που θα μπορούσαν να διοικήσουν τον τακτικό στρατό με επαγγελματισμό και συνέπεια. Επίσης, τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, ιδρύθηκε το πρώτο τάγμα πυροβολικού, το οποίο ενίσχυσε σημαντικά την πολεμική ικανότητα του ελληνικού στρατού. Μέχρι τα τέλη του 1829, ο στρατός είχε εξελιχθεί σε ένα σύγχρονο σώμα με γαλλική εκπαίδευση, κάτι που αναγνωριζόταν τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδας.
Ο Καποδίστριας και το ηθικό του στρατεύματος
Ο Καποδίστριας δεν ενδιαφερόταν μόνο για την στρατιωτική οργάνωση, αλλά και για την ηθική και πνευματική διαπαιδαγώγηση του στρατεύματος και της ελληνικής νεολαίας. Έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στη θρησκευτική εκπαίδευση, με την ίδρυση της Θρησκευτικής Υπηρεσίας Στρατού, που είχε ως στόχο να διαπαιδαγωγήσει ηθικά τους στρατιώτες και να διαφυλάξει τις χριστιανικές αξίες. Η ίδρυση ειδικού σχολείου για τους στρατιωτικούς ιερείς αποδεικνύει την φροντίδα του για την πνευματική καθοδήγηση των στρατευμένων. Παράλληλα, ίδρυσε το ορφανοτροφείο της Αίγινας, όπου στεγάστηκαν και εκπαιδεύτηκαν τα ορφανά του πολέμου.
Δημοσίευση σχολίου